Ο δήμος Καλαμαριάς είναι σε κόκκινο συναγερμό για να σώσει παραλιακό μέτωπο και Κόδρα.
Ο εφιάλτης του δήμου Καλαμαριάς είναι οι απαλλοτριώσεις. Η νέα δήμαρχος, Χρύσα Αράπογλου, έρχεται πλέον αντιμέτωπη κι αυτή με το τέρας των εκκρεμών αποζημιώσεων για απαλλοτριώσεις, που συνιστά λαιμητόμο πάνω από το κεφάλι του δήμου και απειλεί την οικονομική υπόστασή του και κάθε προγραμματισμό για νέα σχολεία, κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους, χώρους πρασίνου και πολιτισμού.
Εκτιμήσεις για αποζημιώσεις ύψους άνω των 500 εκατ. ευρώ
Για να έχει κάποιος μια εικόνα του μεγέθους του προβλήματος, οι χαρακτηρισμένοι χώροι ως κοινωφελείς και κοινόχρηστοι στον δήμο Καλαμαριάς καλύπτουν μια έκταση περίπου 1.300 στρεμμάτων, κάτι που όμως αποτελεί εκτίμηση κι όχι καταγραφή. Και το συνολικό κόστος για να αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες αυτών των εκτάσεων υπολογίζεται ότι φτάνει ή και ξεπερνά τα 500 εκατομμύρια ευρώ, κάτι που επίσης δεν είναι απόλυτο. Ένα τέτοιο ποσό όμως είναι δυσθεώρητο και προφανώς αδύνατο να καλυφθεί όχι μόνο από τα οικονομικά του δήμου, αλλά ακόμα και με τη συνδρομή της κυβέρνησης ή από πηγές χρηματοδότησης, όπως το Πράσινο Ταμείο ή το Ταμείο Ανάκαμψης κτλ.
Η νέα δήμαρχος, Χρύσα Αράπογλου, επισήμανε στη Voria.gr ότι εκείνο που κάνει ήδη η δημοτική αρχή είναι να ξεκαθαρίσει τις εκτάσεις που απαλλοτριώθηκαν και χαρακτηρίστηκαν, προκειμένου η εικόνα να είναι απολύτως ξεκάθαρη. Η ίδια δεν θεωρεί ότι οι εκτάσεις και τα ποσά είναι τόσα, αλλά κρατάει μικρό καλάθι, διότι όπως είπε θέλει να είναι απολύτως συγκεκριμένη. «Τα ακριβή στοιχεία θα τα έχουμε σε δυο με τρεις μήνες. Όταν θα ολοκληρωθεί το ΕΣΕΚΚ, που εκπονείται βάσει του σχετικού νόμου του 2020. Ένα βήμα υποχρεωτικό για τον δήμο, ώστε στη συνέχεια να προχωρήσει στην προτεραιοποίηση των χαρακτηρισμών, όπως ο ίδιος νόμος προβλέπει, από… καταβολής σχεδίου πόλης του δήμου Καλαμαριάς. Αν δεν ολοκληρωθεί το ΕΣΕΚΚ οποιαδήποτε εκτίμηση είναι επισφαλής», τόνισε η κ. Αράπογλου.
Το πρόβλημα αυτό απασχολεί επί δεκαετίες τον δήμο Καλαμαριάς και καμιά δημοτική αρχή δεν κατόρθωσε να βρει λύση. Η Καλαμαριά είναι στην εντατική και κάθε τόσο (σε κάθε προσπάθεια κατάσχεσης, ανοικοδόμησης, άρσης απαλλοτρίωσης ή εφαρμογής δικαστικών αποφάσεων) ο δήμος χρειάζεται να μετέρχεται διάφορα τεχνάσματα για να αποφύγει δυσμενείς εξελίξεις. Για πόσο ακόμα όμως;
Το θέμα έχει απασχολήσει το δημοτικό συμβούλιο πολλάκις στο παρελθόν. Η προηγούμενη διοίκηση του δήμου, υπό τον Γιάννη Δαρδαμανέλη, ήρθε αντιμέτωπη με έκτακτες καταστάσεις, ενώ οι κατασχέσεις σε βάρος του δήμου για αναποζημίωτες απαλλοτριώσεις ήταν στην ημερήσια διάταξη και επί Χριστόδουλου Οικονομίδη ακόμα…
Η περιπέτεια της Πόντου
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν η διάνοιξη της οδού Πόντου. Έργο το οποίο είναι κρίσιμο για το σύνολο του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και αναγνωρίζεται ως τέτοιο εδώ και 40 χρόνια. Κι όμως, οι αποζημιώσεις για τις απαλλοτριώσεις ακόμα δεν έχουν δοθεί στο σύνολό τους στους ιδιοκτήτες των εκτάσεων για τη διάνοιξη του δρόμου. Παρενθετικά, η διάνοιξη της Πόντου ήρθε στην επικαιρότητα ξανά (είχαν γίνει ακόμη και προσπάθειες κατάσχεσης στο μακρινό παρελθόν…) λόγω της σημασίας της για τη λειτουργία της επέκτασης του μετρό στην Καλαμαριά. Διότι χωρίς τη διάνοιξη της Πόντου, το μετρό μπορεί να φτάσει στην Καλαμαριά, αλλά στον σταθμό της περιοχής οι επιβάτες θα καλούνται να επιβιβάζονται και να αποβιβάζονται στα… χωράφια, επειδή οι αναγκαίες υποδομές δεν θα μπορούν να υλοποιηθούν λόγω μη ολοκλήρωσης των απαλλοτριώσεων. Για τους ιδιώτες, που περιμένουν δεκαετίες τα χρήματα των αποζημιώσεων από τη δέσμευση των εκτάσεων ιδιοκτησίας τους, δήμος και κυβέρνηση αντιμετωπίζονται ως μπαταχτσήδες. Ποιος μπορεί να τους μεμφθεί; Η περιουσία τους δεσμεύτηκε και αυτοί δεν αποζημιώθηκαν. Οπότε…
Σε κάθε περίπτωση η περιπέτεια της Πόντου μπήκε σε μια ρέγουλα τον προηγούμενο Δεκέμβριο (και λόγω του ζητήματος με το μετρό) κι έτσι τα πρώτα 4 στρ. αποζημιώθηκαν με 3.216 εκ. ευρώ, ενώ και για τις υπολειπόμενες αποζημιώσεις προβλέφθηκε να δοθεί από την κυβέρνηση ένα ποσό επιπλέον 5 εκ. ευρώ, ώστε να γίνει επιτέλους η διάνοιξη του δρόμου και οι ιδιοκτήτες να μην κυνηγούν τον δήμο. Οι απαλλοτριώσεις συνολικά για την Πόντου ήταν σε έκταση 9,5 στρ. και το κόστος τους ανέρχεται σε περίπου 20 εκ. ευρώ.
Κόδρα και φιλέτα στη Σοφούλη
Κι αυτά μόνο για έναν δρόμο. Ήδη για το πρώην στρατόπεδο Κόδρα έχουν δοθεί 55 εκ. ευρώ και δεν έχει τελειώσει οριστικά ο χορός του χρήματος των αποζημιώσεων.
Πόσω μάλλον για τα φιλέτα της Σοφούλη και της παραλιακής ζώνης της Καλαμαριάς, όπου το τελευταίο διάστημα, ιδιοκτήτες που δικαιώθηκαν για τις απαιτήσεις τους, άρχισαν να χτίζουν διάφορα οικόπεδα στην περιοχή, ενώ αναμένεται σειρά άρσης απαλλοτριώσεων σε πολλά ακόμα οικόπεδα του δήμου, που κινδυνεύουν κι αυτά να έχουν την ίδια τύχη: να γίνουν τσιμέντο…
Μόνο για τις αποζημιώσεις άμεσης προτεραιότητας, ο προηγούμενος δήμαρχος, Γιάννης Δαρδαμανέλης είχε ενημερώσει το δημοτικό συμβούλιο από το καλοκαίρι του 2022 ότι απαιτούνται άμεσα 200 – 300 εκ. ευρώ. Για τα επείγοντα. Αυτά που κινδυνεύουν με άρση απαλλοτρίωσης, επειδή οι ιδιοκτήτες δεν αποζημιώνονται επί πάρα πολλά χρόνια, επί δεκαετίες.
Αράπογλου: 50 εκατ. ευρώ για να σωθούν παραλιακό μέτωπο και Κόδρα
Η κ. Αράπογλου θα προσπαθήσει να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα και γίνεται αντιληπτό, βάσει και των προεκλογικών δεσμεύσεών της, ότι θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της προκειμένου να αποτρέψει την τσιμεντοποίηση κρίσιμων εκτάσεων στην παραλιακή ζώνη και στον υπόλοιπο δήμο. Όμως τι μπορεί να κάνει η δήμαρχος όταν υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις, που έχουν τελεσιδικήσει κι όταν δεν υπάρχουν οι πόροι για να αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες των εκτάσεων και να περιέλθουν αυτές στην κυριότητα του δήμου;
Η κ. Αράπογλου επισήμανε πως αρχικά θα γίνει η ακριβής αποτύπωση της κατάστασης και ακολούθως θα περάσει ο δήμος στο οικονομικό σκέλος. Διότι και εκεί υπάρχει μια… θολούρα. Οι αποζημιώσεις υπολογίζονται στη βάση αντικειμενικών αξιών, αλλά όταν οι υποθέσεις φτάνουν στα δικαστήρια τα δεδομένα αλλάζουν…
«Χοντρικά για εμάς είναι προτεραιότητα να μη χαθεί το παραλιακό μέτωπο και να απαλλοτριωθούν οι εναπομείνασες ιδιωτικές εκτάσεις στο Κόδρα. Είναι η απόλυτη προτεραιότητά μας ως νέα διοίκηση και πιστεύω πως με ένα ποσό περίπου 50 εκ. ευρώ θα καταφέρουμε να τα σώσουμε», δηλώνει η δήμαρχος.
Η εικόνα στο παραλιακό μέτωπο
Η εικόνα σήμερα στο παραλιακό μέτωπο έχει ως εξής: Ήδη έχει αρχίσει η ανοικοδόμηση τριών τέτοιων οικοπέδων στο Καραμπουρνάκι (Σοφούλη). Τα πρώτα δυο οικόπεδα είχαν αρχίσει να σκάβονται από τον προηγούμενο Δεκέμβριο, όταν ακόμα η κ. Αράπογλου δεν είχε αναλάβει καθήκοντα. Το τρίτο οικόπεδο μπήκε επίσης σε τροχιά ανοικοδόμησης, παρά τις προσπάθειες της δημάρχου, η οποία προσπάθησε με το που ανέλαβε καθήκοντα να βάλει φρένο στην απώλεια ακόμη ενός ελεύθερου χώρου. Μάλιστα, η κ. Αράπογλου με επιστολή της στον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών, Θεόδωρο Λιβάνιο, ζήτησε οικονομική επιχορήγηση για να δοθούν οι αποζημιώσεις στους ιδιοκτήτες των οικοπέδων, όπου έχουν μπει συνεργεία, ώστε να μη χαθούν οριστικά οι χώροι, αλλά και για άλλα δυο οικόπεδα (το τρίτο που προαναφέρθηκε και το μεγάλο των 10 στρ. που ανήκει στην Εθνική Τράπεζα), που κινδυνεύουν να έχουν την ίδια μοίρα. Τέσσερα οικόπεδα, 13 στρ., κόστος… 23 εκ. ευρώ. Η Εθνική Τράπεζα για το οικόπεδο ιδιοκτησίας της (Πάρκο Ντοβίλ) πέτυχε άρση της απαλλοτρίωσης, ενώ στο παρελθόν είχαν γίνει κινητοποιήσεις, είχαν σηκωθεί μαύρες σημαίες και υπήρξε σθεναρή αντίδραση, όμως η προθεσμία καταβολής των αποζημιώσεων είχε παρέλθει κι έτσι η άρση της απαλλοτρίωσης ήταν μονόδρομος για τη Δικαιοσύνη…
«Πλέον η νομοθεσία και η νομολογία έχουν αλλάξει δραματικά υπέρ των ιδιωτών. Ενώ παλιά οι δήμοι είχαν προνόμια δημοσίου και δεν μπορούσε να γίνει κατάσχεση, πλέον μετά την πίεση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την προστασία της ιδιωτικής περιουσίας, εφόσον απαλλοτριώνεται οικόπεδο, πρέπει να αποζημιώνεται πλήρως ο ιδιώτης». Η φράση ανήκει στον κ. Δαρδαμανέλη, τον Ιούνιο του 2022 και σημαίνει ότι πλέον ο πολίτης με τελεσίδικη δικαστική απόφαση μπορεί να προβεί σε κατασχέσεις στα ταμειακά διαθέσιμα του δήμου…
Και για να έχει κάποιος μια καλύτερη εικόνα για το τι τραβάνε οι δήμαρχοι με αυτές τις εκκρεμότητες, αρκεί να πούμε ότι στα δυο οικόπεδα που μπήκαν συνεργεία στο Καραμπουρνάκι, αφενός δεν έχουν αποχαρακτηριστεί, αφετέρου η κ. Αράπογλου δέχτηκε ένα εξώδικο και τώρα μπήκε κι αυτή στη διαδικασία να κάνει το δικό της εξώδικο…
Όπως τόνισε στη Voria.gr η κ. Αράπογλου, «απόλυτη προτεραιότητα είναι το Καραμπουρνάκι και το Κόδρα και μετά η μεγάλη ιστορία της Μακροχωρίου, μιας μεγάλης έκτασης σε οικιστική παλιά ζώνη, που είχε χαρακτηριστεί στις δεκαετίες του 1980 – 1990 για χώρους πρασίνου, αθλητικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων κτλ. Ο νόμος του 2020 τώρα είναι πολύ πιεστικός. Βάζει προθεσμίες στους δήμους για προτεραιοποιήσεις, διευκολύνει τις απαιτήσεις των ιδιοκτητών, δίνει 18 μήνες περιθώριο να αποζημιώσεις μια απαλλοτρίωση, αλλιώς χάνεις το χώρο… Ουσιαστικά είμαστε σε κόκκινο συναγερμό. Διεκδικούμε πόρους από το υπουργείο Εσωτερικών και θα προσπαθήσουμε σε πρώτη φάση να πάρουμε τις απολύτως αναγκαίες χρηματοδοτήσεις για να μη χάσουμε πολύτιμους χώρους για τη βιωσιμότητα του τόπου. Να σώσουμε τα επείγοντα. Δεν ζητάμε τεράστια ποσά για να σώσουμε τόσο κρίσιμους χώρους αφενός και αφετέρου για να τιμήσουμε επιτέλους το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, που χωρίς αυτούς τους χώρους δεν έχει καμιά αξία».
Σε κάθε περίπτωση πλέον ο δήμος μπαίνει σε μια μάχη, σε έναν αγώνα δρόμου, έχοντας πάντως και την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας.
ΠΗΓΗ: voria.gr